RESİM NEDİR?

Resim Sanatı
Resim sanatı, özlem, duygu ve düşüncelerin belli estetik kurallar çerçevesinde iki boyutlu bir düzlem üzerine yansıtılmasına dayanan sanat dalı. Resimde hacim, mekân, hareket ve ışık etkileri, resimsel öğeler aracılığıyla elde edilir; bunlar biçim,
çizim, Drawing, design, graphy renk, ton farklılıkları, doku özellikleri vb'dir. Öğelerin çeşitli biçimlerde bir araya getirilmesi resmin kompozisyonunu oluşturur. Renk, ışığın değişik dalgaboylarının gözün retinasına ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır.
Kompozisyon gerçek ya da gerçekdışı olay ve olguları anlatmaya, bir öyküyü betimlemeye ya da yalnızca soyut görsel imgeler yaratmaya olanak verir.

Eski kültürlerde toplum üretilecek resimlerin konusunu, tekniğini, biçimini, malzemelerini denetim altında tutar, yapıtların s niteliğini (örn. dinsel, bezemeci, eğitsel, eğlendirici vb) belirlerdi. Ressamlar yaratıcı bir sanatçıdan çok becerikli bir zanaatçı gibi görülürdü. Daha sonraları Uzakdoğu'da ve Rönesans Avrupası'nda bağımsız sanatçılar çıkmaya başladı. Bunlar yapıtlarının altına adlarını yazıyor, taşanında ve bazen de konu seçiminde söz sahibi oluyor, işverenleriyle (koruması altında çalıştıkları kişiler) kişisel ilişki kuruyor, toplumda saygı görüyorlardı.

19. yüzyılda sanatçıya sürekli bir çalışma ortamı sağlayan işverenler giderek yok olmaya başladı. Sanatçılar topluma yalnızca galeriler ve müzeler aracılığıyla ulaşabilir duruma geldiler. Artık yaşamlarını ödüllerle ya da devletten ve sanayi kesiminden aldıkları siparişlerle sürdürüyorlardı. Değişen bu ortam içinde sanatçılar kendi anlatım dillerini geliştirme, yeni ve alışılmadık biçim, malzeme ve teknikleri deneme özgürlüğüne kavuştular. Özellikle Batı sanatında egemen olan, geleneksel sınırları sürekli zorlama eğilimi, art arda yeni üslupların ortaya çıkmasına yol açtı. Sanatla ilgili yayınların artması, gezici sergilerin düzenlenmesi, sanat merkezlerinin kurulması da bu olguyu destekleyen başka etkenler oldu.

Resmin öğeleri

Resmin biçimsel tasarımı çizgilerin, biçimlerin, renklerin, tonların, doku özelliklerinin anlatımcı bir düzen içinde bir araya getirilmesiyle oluşur. Renklerin ve imgelerin bir araya getirilmesi içerik açısından betimsel ya da simgesel anlamlar taşıyabilir. Ama bir duyguyu, uyumu, gerilimi ya da mekân, hacim, hareket, ışık gibi görsel kavramlan yansıtmada, içerikten çok renk ve biçimin ilişkisi önem kazanır.

Çizgi, içerdiği anlatım gücüyle resmin önemli öğelerinden biridir, ince, kalın, düz, kesik, doğru, eğri, dalgalı, kırık çizgiler yineleme ya da karşıtlık duygusu uyandırmak amacıyla kullanılır. Çizgilerin arasındaki alanların değişik renk ve tonlarla boyanması ise hacim, ağırlık, mekân içindeki konum, doku gibi nitelikleri belirler.

Biçim ve kütle de kompozisyonun oluşmasında önemli bir öğedir. Çocukların, içgüdüsel olarak gördüklerini geometrik biçimlerle ifade etme yöntemini
Paul Klee ya da Jean Dubuffet gibi bazı çağdaş sanatçılar da benimsemiştir. Bir kare ya da daire, bakışı kendi merkezine doğru çeker. Bir ikizkenar üçgen sağlamlık duygusu uyandırır, buna karşılık tepesi üstünde duran bir üçgen dengesiz bir durumu belirtir. Elipsler, paralelkenarlar, dikdörtgenler süreklilik, durağanlık duyguları verir. Biçim ve kütleler arasında kalan boşluklar da kompozisyona katkıda bulunacak biçimde değerlendirilir.

Bir başka resim öğesi olan renk bir çok üslupta bezeme ve betimleme amacıyla kullanılmıştır. Üç temel renk kırmızı, mavi ve sarıdır; bütün öteki renkler bunların karışımlarından türer. İkincil renkler mor, turuncu ve yeşildir; bunların temel renklerle ve birbirleriyle karıştırılması çeşitli ara renklerin ortaya çıkmasına yol açar. Ton bir rengin görece koyuluk ya da açıklık derecesi ya da değeridir. Örneğin Rembrandt koyu, Claude Monet ise açık tonlar kullanmışlardır.

Her rengin bir de karşıtı vardır.

Temel renklerin karşıtı, öbür. iki temel rengin karışımından elde edilen ikincil renktir. Buna göre kırmızının karşıtı yeşildir. Renkler tek başlarına ya da ikili üçlü kümeler halinde kullanıldığı zaman farklı etkiler yapar, olduklarından daha açık ya da daha koyu, daha sıcak ya da daha soğuk görünürler. Rengin karmaşık dinsel ya da simgesel anlamları herkesçe kolayca anlaşılmazsa da, bazı renklerin bileşimlerinin yarattığı uyum ve uyumsuzluklar herkes tarafından, farklı derecelerde de olsa algılanır. Ressamlar rengin bu ve benzeri özelliklerini bilinçli ya da içlerinden geldiğince kullanarak farklı görsel algılamalar, hatta yanılsamalar yaratır ve bunları bir anlatım aracı s olarak kullanırlar.

Nesnelerin yüzleri pütürlü ya da parlak, girintili çıkıntılı ya da düz olabilir. Bu özellik resmin dokusal niteliklerini belirler. Alm. Ellipse (f). Fr. Ellipse (m), İng. Ellipse. Verilen iki noktaya uzaklıkları toplamı sâbit olan noktaların geometrik yeri. Verilen bu iki noktaya “elipsin odakları” denir. Elips, aynı zamanda bir koni ile bir düzlemin ara kesitinden ibâret olan kapalı ikinci dereceden bir eğridir.

Hint ya da sezindirme, ima; belirti, isaret; yararli ögüt,ima etmek, dokundurmak, sezindirmek, çitlatmak

İslam sanatı gibi bazı bezemeci sanat türlerinde doku, geometrik örgelerin yinelenmesiyle elde edilir. Batı sanatında ise, özellikle İslam, Allah'ın insanlara Hz. Muhammed (sav) aracılığı ile gönderdiği son ilahi dindir.

Arapçada seleme (Allah'a tamamen bağlanmak) kökünden gelen İslam sözcüğünün Türkçe anlamı "Allah'a ve onun buyruklarına kayıtsız şartsız inanan" demektir. Bu kelime aynı zamanda, Hz. Muhammed aracılığıyla ilkeleri bildirilen ve Müslüman adı verilen (Arapça İslamlığı kabul eden anlamına, müslim'den) 600 milyon insanı bünyesinde toplamış büyük bir dinin de adıdır.

ortaçağda doku, dökülmüş yapraklar, yağan kar ve kuşların uçuşu; gibi doğadan alınan örgelerin yinelenmesiyle verilir. Ortaçağ (Middleage)

Milattan Sonra 5. yüzyıl ve 13. yüzyıllar arasını kapsayan dilimin adı. Bu kelime 17. yüzyıldan beri Avrupa tarihi sözkonusu olduğunda, kullanılmaya başlanmıştır. Bu kavram, genellikle insanların öznel bilincinde biçimlendiği için kesin başlangıç ve bitiş noktalarından söz edilemez. Ancak, bütün bu nedenlere rağmen, tarih kitaplarında Roma imparatorluğunun bölünme tarihi (M.S. 395) yada son Batı Roma İmparatorluğunun düşüş tarihi (476) gibi

Noktacılık tekniğinde kullanılan küçük fırça vuruşlarıyla elde edilen yüzeylerde de ışıltılı bir doku görülür.

İki boyutlu bir yüzey üstünde hacim ve mekân duygusu uyandırabilmek için perspektif kurallarını uygulamak gerekir. İnsanlar nesnelerin kendilerinden uzaklaştıkça küçüldüğünü, paralel çizgilerin bir noktada kesişir gibi göründüğünü, düzlemlerin birbirine yaklaşır gibi olduğunu gözlemişler, bunu da kâğıt ya da tuvale aktarmaya çalışmışlardır. Buna karşılık çocuklar ve "ilkel" insanların mekân algılayışı bütünüyle farklıdır (bak. ilkel sanat). Onların resimlerinde nesneler birbirinden bağımsız birimler olarak ele alınır; her biri, onu en iyi anlatacak bakış açısıyla verilir; hatta görece önem taşıyan nesne ya da figürler ötekilerden daha büyük gösterilir. Aynı uygulama Rönesans öncesi Batı sanatında da bazı dinsel konulu resimlerde görülür.

Çok bakış açılı mekân anlayışı birçok resim üslubunda kullanılmıştır. Örrneğin

Eski Mısırlılar figürün baş ve ayaklarını yandan, gözlerini ve gövdesini ise önden göründüğü gibi çizmişlerdir. Rönesans öncesi Avrupa resmi ile İslam minyatürlerinde de benzer bir derinlik uygulaması kullanılmıştır. Minyatürlerde dikey yüzeyler karşıdan göründüğü gibi, yatay yüzeyler ise plan biçiminde, sanki tepeden görünüyormuş gibi çizilir. Bu da minyatüre alışılmadık bir üst üste binmişlik duygusu verir.

19. yüzyılın sonlarına doğru Cezanne, Rönesans'tan beri kullanılan resim mekânını değiştirmiş, yatay düzlemleri eğik bir eksende vererek, dikey yüzeylerin resim yüzeyinde öne doğru çıkmasını sağlamış ve derinlik etkisini yüzeyler aracılığıyla yaratmıştır. Cezanne'ın bu uygulaması daha sonra kübist ressamlarca daha da ileriye götürülmüş, nesnelerin bütün yüzeylerinin görüntüleri birbirini izler biçimde verilmiştir. Günümüzde mekân yaratmada kullanılan bu algısal ve kavramsal yaklaşımlar bazen aynı kompozisyonda birlikte de yer alır.

Ressamlar çok eski zamanlardan beri iki boyutlu bir düzlem üstünde zaman ve hareket duygusu uyandırmaya çalışmışlardır. Bunların en bilinen örneklerinden biri dizi resimler, bir başkası ise, bir defterin yapraklarının çevrilmesinde olduğu gibi, birbirini izleyen görüntülerdir. Hem Doğu' da, hem de Batı'da sanatçıların bir öykünün çeşitli aşamalarını aynı resmin içine yerleştirdikleri görülür. Kübist ressamlar zaman duygusunu, ele aldıkları nesnenin içinde bulunduğu mekânla ilişkili olarak işlemişler, gelecekçiler de bu noktadan yola çıkarak ağır çekim filmlere ya da hareket halindeki bir nesnenin arkasında bıraktığı izleri de gösteren fotoğraflara benzer resimler üretmişlerdir.

Bir resmin tasarlanmasında çeşitli ilkeler uygulanabilir. Anlatılmak istenene göre simetrik olan ya da olmayan, derinlik duygusu güçlü ya da güçsüz olan, geometrik ya da doğal biçimlere ağırlık veren, ele aldığı nesneler arasında altın oran gibi ilişkiler kuran ya da kurmayan, gerilim yaratan ya da yaratmayan düzenlemeler yapılabilir.

Resmin malzemesi

Resimde çok çeşitli malzemeler kullanılabilir. Önce üstüne resim yapılacak yüzey belirlenir. Bu, kâğıt, karton, mukavva, kontrplak, ahşap gibi görece katı bir yüzey olabilir. Dokunmuş bir kumaş ya da muşamba gibi daha yumuşak bir yüzey de seçilebilir. Duvarlar, cam yüzeyler (vitray) ya da seramik (vazolar) üstüne de resim yapılabilir. Bir yüzeye, üstünde görünebilecek biçimde boya uygulanır. Boyalar bitkilerden, metal ve minerallerden, bazen de hayvanlardan elde edilebildiği gibi, yapay olarak da üretilebilir. İlk boyalar yanmış dal ya da kemik artıklarından yapılmıştır. Çini mürekkebi de isten elde edilir. Boyalar katı olarak da, su ya da başka bir sıvı içinde eritilerek de kullanılır. Uzun süre yumurta akı ya da şansı (bak. tempera) katılarak üretilmiş suluboyalar kullanılmıştır. Yağlıboya, ince öğütülmüş toprak boyalarla ketentohumu yağının (beziryağı) kolay sürülebilen bir macun kıvamına gelinceye kadar yoğrulmasıyla yapılan bir boya türüdür. Çeşitli suluboyalar da boyarmaddenin arapzamkı ve öd ile karıştırılmasıyla yapılır ve kullanılırken suyla yumuşatılır. Suluboya, uygulandığı yüzeyi tümüyle örten yağlıboyaya karşılık altındaki yüzeyin dokusunu ya da daha önce sürülmüş boyayı gösteren bir boya türüdür, fırça izi bırakır. Guvaş ise suda eriyen, çabuk kuruyan ve sürüldüğü yeri fırça izi bırakmadan örten bir boyadır.

Günümüzde yapay malzemelerden üretilmiş boyalar da kullanılır. Bunların en önemlileri boya tozlarının akrilik reçinelerle kanştırılmasıyla yapılanlardır. Yağlıboyanın bazı özelliklerini taşıyan bu boyalar çabuk kurudukları, fırça izi bırakmadıktan, mat ve sudan etkilenmeyen bir yüzey oluşturduktan, esnek, dayanıklı ve kolay temizlenebilir olduklan için seçilir. Kuruduktan sonra ve zaman içinde renkleri koyulaşmaz. Bu boyaların yanı sıra, görece katı çubuklar biçiminde üretilmiş çeşitli mumboya, pastel, renkli tebeşir türleri vardır. Alkolde ya da suda eriyen boyaların kullanıldığı keçe uçlu kalemler de bunlara eklenebilir.

Boyaların resim yapılacak yüzeye uygulanma biçimleri de çeşitlidir. Hem yağlı, hem de sulu boyada kullanılan en yaygın yöntem boyanın fırçayla sürülmesidir. Bundan başka mala, ıspatula, sünger, merdane gibi araçlar kullanılır. Çeşitli püskürtme, akıtma, damlatma, fışkırtma, fırlatma yöntemleri de vardır. Kuru boyalar ise resim yüzeyinde iz bırakacak biçimde kâğıda sürtülür. Tüy, kamış, çelik uç gibi sert bir araç, sulu bir boyaya batınlır, sonra bir yüzey üstünde dolaştınlırsa, boya görece ince bir çizgi biçiminde yüzeye aktanlmış olur. Boyaların yüzeye uygulanması sırasında cetvel, gönye gibi yardımcı araçlar da kullanılabilir. Bir kompresör aracılığıyla boya püskürtmeye yarayan pistoleler günümüzde iyice küçülerek kalem gibi kullanılır duruma gelmiştir.

Tarihsel gelişme

Resim sanatının, etkileyici bir anlatım aracı olmasının yanı sıra bezemeci yönünün de bulunması, tarihin en eski zamanlarında bile en yaygın sanat dallarından biri olmasına yol açmıştı. Hem Doğu'da, hem de Batı'da çok eski çağlardan beri resim yapılageldi. Sanat tarihçileri de resmin zaman içindeki gelişmesini ülkelere, dönemlere ve akımlara göre ayırarak incelediler, tekniklerine ve sanatçılarına ilişkin bilgiler verdiler. Sanat tarihinde rastlanan ilk resim örnekleri duvar resimleridir (bak. duvar resmi). Üst Paleolitik Çağdan (y. 4010 bin yıl önce) kalma mağara resimlerinden başlayarak bu gelenek Eski Mısır'da ve Ege uygarlıklarında da kesintisiz sürmüştü; daha sonra Rönesans'ta Mısırın ilk devirleri(4 binyıl-M.Ö.16. yy)

Geç Minos ve Girit Kralı. Klasik mitolojide sertliği ve adalete saygısıyla ünlü Girit monarşisinin efsane kralı. Adından ötürü bu monarşiye Minoyen denmiştir. Mutluluk demek olan Minos adı, Firavun yada Ceasar gibi, belki de sadece hanedan ünvanıdır. Dante Alighieri'nin İlahi Komedya ( Divina Commedia )'sında cehennemde yargıçlık yapan şeytana verdiği ad. Dante Minos'a bu görevi veriyor.

Miken uygarlıklarında vazo resmi ortaya çıktı. Bu dönemde çoğunda denizle ilişkili örgelerin işlendiği vazo resimleri en yetkin düzeye Yunan uygarlığının kırmızı ve siyah figürlü vazolarında ulaştı (bak. kırmızı figür tekniği; siyah figür tekniği).

İÖ 500 dolaylarında vazo resminde Eksekias ve Amasis Ressamı gibi ustalar ortaya çıktı. Klasik dönemin sonlarına doğru İÖ y. 400'lerde vazo resminde bir gerileme başladı. Duvar resmi ise sürekli yeni tekniklerin denendiği yeni bir evreye girdi. Bu dönemde Apollodoros, Zeuxis, Apelles ve Parasios gibi ressamlar Yunan yapılarını bezeyen anıtsal duvar resimleri yaptılar.

Roma döneminde de Etrüsk geleneğinin bir devamı olarak özellikle mezarların resimlerle bezenmesi yaygındı. Sonraları Pompei'de olduğu gibi evlerin duvarları da boydan boya öyküsel sahnelerin ele alındığı duvar resimleriyle bezendi. Roma'da portre geleneği her ne kadar heykel sanatındaki ileri düzeye erişemediyse de, dönemin ünlü kişilerini betimleyen tek ya da grup portre resimleri yapıldı.

Erken Hıristiyanlık döneminde resim sanatı ancak 2. yüzyılın sonlarına doğru gelişmeye başladı Bu döneme ait örneklerin çoğu gene duvar resmi türündeydi. Genellikle dinsel konuların işlendiği bu resimlerle katakomplardan kiliselere kadar birçok yapı bezendi. Duvar resminin yanı sıra ilk örneklerine Roma döneminde rastlanan kitap resmi de özellikle dinsel metinleri bezeme amacıyla kullanıldı ve sürekliliğini Rönesans'a değin sürdürdü. Bizans sanatında ortaya çıkan ikonlar Doğu Hıristiyan sanatında kitap ve duvar resimleriyle birlikte bütün ortaçağ boyunca varlığını korudu; özellikle Rusya'da 15-17. yüzyıllar arasında Novgorod, Moskova ve Stroganov okulları Moskova okulu; Novgorod okulu; Stroganov okulu) çevresinde gelişimini sürdürdü.

Avrupa'da Karanlık Çağlar sırasında sanatta genel bir gerileme izlendiyse de duvar resmi geleneği bütünüyle yok olmadı; ama ağırlık kitap resmine kaydı ve çok sayıda resimli İncil yapıldı. Karolenj sanatı da kitap resimleri açısından önemli bir dönemdi. Charlemagne'ın kurduğu saray okulunda çok sayıda yazma üretildi.

11. yüzyılın ikinci yansında romanesk dönemle birlikte sanatta da yeni bir atılım görüldü (bak. romanesk sanat). Romanesk yapıların duvarına resimler yapılıyor, birçok ülkede de dinsel konulu yazmalar resimlerle bezeniyordu. 12. yüzyılda Konstantinopolis'ten ( İstanbul) birçok yazma, ikon ve pano resmi Avrupa'ya taşındı; bu da süregelen Bizans sanatı etkisinin artmasına yol açtı. Gotik dönemde Bizans etkileri sürerken, 13. yüzyılın ortalarında kitap bezeme, vitray, pano resmi ve freskte yeni bir anlayış kendini göstermeye başladı. Giotto gibi İtalyan, Hubert ve Jan van Eyck, Hugo van der Goes ve Rogier van der Weyden gibi Flaman ressamlar anıtsal yapıtlanyla geç gotik dönemin temsilcileri oldular. Bu ressamların yapıtlarında henüz klasik öğeler yoksa da, Bizans geleneğine göre daha yumuşak ve gerçekçi bir üslup geliştirdikleri ve böylelikle Rönesans sanatına bir temel hazırladıkları görülür.

Rönesans resmi insanı merkez noktasına alıp onu hem gerçekçi, hem de ideal güzelliği içinde göstermeye çalıştı. Ama Rönesansı izleyen maniyerizm, klasik güzellik ideallerini bozdu, resimlere öznel bir gerilim, bir huzursuzluk duygusu katmaya yöneldi. Rosso Fiorentino, Jacopo da Pontormo gibi Floransalı sanatçılar bilinçli olarak Leonardo, Michelangelp ve Raffaello'nun uyumlu ve doğalcı tavırlarından uzaklaştılar. Bu dönemde Kuzey ülkelerinde henüz Rönesans geleneği sürmekteydi. Almanya'da Rönesans ilkelerini ilk uygulayan sanatçılardan biri Albrecht Dürer'di. Flandre'da bu üslubun en önemli temsilcisi Pieter Bruegel (Yaşlı) oldu. Gerek Flandre, gerekse Felemenk'te maniyerizm, İtalyan sanatının özelliklerini yansıttı. 17. yüzyılda gelişen barok sanat, maniyerizmin aşırılığına bir tepki olarak yüksek Rönesans ilkelerine geri dönüştü. Bu dönemde Carracci doğalcı üslubuyla, Caravaggio ise özellikle ton geçişlerinde uyguladığı yeniliklerle (bak. Çaravaggioculuk sanatçıları ile Camille Corot'nun yapıtlarında buldu. Manzara resmi de bu dönemde yetkin bir düzeye ulaştı.Batı'da modern sanat birçok uzman tarafından ) öne çıktılar. Barok sanat İspanya ve Portekiz'de de El Greco ve Francisco Pacheco'nun sanatında ifadesini buldu. Ribera, Caravaggioculuğu İspanya'da uygulayan ilk ressamdı. Flandre'da ise Rubens, İtalyan etkisinde bir barok sanatın temsilcisi oldu. 18. yüzyılın sonlarına doğru beliren yeniklasik üslup ise barok sonrası rokokonun aşın bezemeci yaklaşımına bir tepki olarak Klasik sanatın yalınlığını yeğledi (bak. klasikçilik), klasik temaları çizgisel bir yaklaşımla ele aldı. Yeniklasik akım yetkin düzeye Fransa'da çıktı; bu üsluba damgasını vuran sanatçı JacquesLouis David'di. 19. yüzyılda romantizm 18. yüzyılın materyalizmine karşı çıkarak duygusal bir bakış açısına yöneldi. Bu dönemde edebiyat yapıtlarından kaynaklanan resimler yapıldı; İngiltere'de William Blake ve OnRaffaellocular Fransa'da Eugene Delacroix bu akımın önde gelen temsilcileriydi. Gene aynı sıralarda gelişen gerçekçilik, nesne ya da olguları gerçek yaşamda olduğu gibi anlatmayı amaçlamıştı; akımın en önemli temsilcisi Fransız Gustave Courbet'ydi. Doğalcılık doğayı olduğu gibi betimleme eğilimiyle bir anlamda gerçekçiliğin uzantısı gibiydi. En güzel ifadesini Fransa'da Barbizon okuluizlenimcilikle başlatılır. 1870'lerin ortalarında Claude Monet ve arkadaşlarının geliştirdiği izlenimcilik, yüzyıllardır süregelen akademik tavra bir karşı çıkıştı. Anlık izlenimleri ışıltılı renklerle yansıtan bu akım 1880'lerde yeniizlenimciliğin divizyonizm tekniği ile yeni bir anlatım biçimine ulaştı. Paul Signac ve Georges Seurat'nın geliştirdiği bu akımda renkler, bilimsel özellikleri çerçevesinde kullanıldı. 20. yüzyılın başlarında Fransa'da foyistler , Almanya'da da Die Brücke ve Der .Blaue Reiter sanatçıları 4ışayurumculuk( Jf akımının en = önemli temsilcileri oldu. Dışavurumcu resimlerde görece kaba fırça vuruşlan, sanatçıların duygularını dile getirme aracı olarak kullanıldı. Kalın dış çizgiler, parlak renkler ve biçim bozmalar da bu akımın temel özellikleriydi. 20. yüzyıl akımlarının bir özelliği, ilkelerin genellikle tek tek sanatçıların atılımıyla belirlenmesi VJ; ardından, bir grubu sürüklemesiycli. Örneğin kübizm Picasso ve Braque'ın nesneleri parçalayıp sonradan bir araya getirme denemelerinin bir sonucuydu. Pürizm mimar Le Corbusier ve Amedeo Ozenfant'm, gelecekçilik Marinetti'nin, dadacılık Marcel Duchamp' in, gerçeküstücülük de yazar Andre Breton'un çevresinde toplanan sanatçılar tarafından geliştirilmişti. 1910'ların ortalarında Rusya'da ortaya çıkan ışıncılık, yapımcılık ve süprematizm akımlarıyla, aynı yıllarda Mondrian'm geliştirdiği öğecilik 20. yüzyılın ilk salt soyut akımları oldu.

II. Dünya Savaşı yıllarında Fransa'nın işgali, resim merkezinin Paris'ten New York'a kaymasına yol açtı. Savaş dolayısıyla Avrupa'yı terk eden birçok öncü sanatçı ABD'ye yerleşti ve 1940'ların ortalarında New York'ta soyut Dışavurumculuk|dışavurumculuğun oluşmasına katkıda bulundu. 1960'larda ve 1970'lerde ABD'de gelişen renk alanı resmi, hareketli soyut, pop sanat, foto gerçekçilik pop sanat ve minimal sanat gibi akımlar, temelde soyut dışavurumculuktan etkilenmiş, onun ilke ve tekniklerinden yararlanarak kendi özgün anlatımlarını geliştirmişlerdi. 1970'lerde kavramsal sanat ortaya çıktı. 'Sanat yapıtının somut bir ürün olmadığını, "kavramlar"dan kaynaklandığını savunan bu akım, gerek ABD'de, gerekse Avrupa'da birçok yandaş buldu ve farklı anlatım biçimleriyle etkisini 1980'ler boyunca sürdürdü. İlk belirtileri 1970'lerde görülen "yeni figürasyon" ise kavramsal ya da soyut yerine dışavurumcu öğelerin ağır bastığı figüratif bir eğilimdi. Eğilimlerin çok çeşitlendiği 1970'lerin ve 1980'lerin en göze çarpan niteliği, neredeyse her ressamın kendi başına bir akımın temsilcisi haline gelmesi oldu.


RESİM TEKNİKLERİ

SİYAH – BEYAZ RESİM
Siyah lekelerin beyaz kağıt üzerinde dengeli dağılması, siyah – beyaz çalışmayı oluşturur. Siyah çini mürekkebi yada siyah guvaş boya ile çalışılır. Mürekkep sulandırılmadan çalışılır ve kağıt ıslatılmaz. Açık yerlerde doğrudan kağıdın beyazlığından yararlanılır. Koyu yerler mürekkeple boyanırken gri yerlerde de çizgi kullanılır. Açık koyu dengesine dikkat edilmelidir. Kolay ve zevkli bir tekniktir. Siyah kağıda beyaz guvaş boya ile de çalışılabilir.

Damlatma tekniği ile çocuğu açık koyu zevki verme en kolay çalışma yoludur. Bu teknikte kağıt ıslatılır ve ıslak kağıda mürekkep damlatılır. ( Duvar süsü, kaplık yapılabilir. )

LAVİ RESİM
Çini mürekkebinin sulandırılmasıyla yapılan bir çalışmadır. Tek renk suluboyada kullanılabilir. Konu kağıda hafifçe çizilir yada çizilmeden de çalışılabilir. Sonra kağıt hafifçe nemlendirilir. Kenarları selobantla tutturulabilir. Kağıttaki fazla su süngerle alınır. Açık ve geniş alanlar önce boyanmalıdır. Açık ton beğenilmezse sonra değiştirilebilir, daha koyu yapılabilir. Koyu yerleri açmak zordur. Kurumadan yada sulandırılarak açılmaya çalışılabilir. Kağıt kuruyacağı içinde önce geniş alanlar boyanmalıdır. Kağıt kuruduğunda sünger yada pamukla tekrar nemlendirilebilir. Suyun yardımıyla siyahla beyaz arasında bir hayli ton elde edilir. Yalnız en az iki su kabı bulundurulmalıdır.

KURU BOYA İLE RESİM
Kuru boya, kurşun kalem özelliği gösteren renkli kalemlerdir. Çizgisel çalışmalarda tercih edilebilir. Geniş alanları boyamak biraz daha zordur.


PASTEL BOYA İLE RESİM
Çubuk şeklinde boyalardır. Yağlı ve kuru diye ikiye ayrılır. Hem çizgi hem de boyama ( leke ) çalışmalarında kullanılır. Oldukça kullanışlı bir boyadır. Çeşitli yöntemlerle çalışılır. Yan yana sürülerek, üst üste sürülerek, kazınarak başka boyalarla birlikte, ( suluboya, ispirtolu kalem, kolaj malzemeleriyle ) çalışılabilir.

MUM BOYA KAZIMA TEKNİĞİ
Çizgi ve dokuya dayanır. ( Konu bitkiler, hayvanlar olabilir. ) Öncelikle siyahın dışında kağıdın tamamı boyanır. Daha sonra yüzeyin tamamı siyahla kapatılır. Makas, çivi, iğne gibi ince uçla bir aracın yardımıyla siyah yüzeyi çizerek, yer yer tarayıp kazıyarak alttaki dokunun ortaya çıkması sağlanır.

MUM BOYA SKRAFİTTO
Kağıdın yüzeyi değişik boya ile ve değişik yönlerde boyanır. Pamuk yada mendille silinir yada kazınır.

SULUBOYA VE MUM BOYANIN BİRLİKTE KULLANILMASI
Resmin bazı yerleri beyaz bırakılıp büyük bir kısmı mum boya ile boyanır. Daha sonra suluboya kullanılır. Mumla örtülmüş yerler suluboyayı itecek, yalnızca açık kalmış yerler boyanacaktır.

SULUBOYA İLE RESİM
Konu hiç çizilmeden yada çizilerek çalışılabilir. Ancak suluboya şeffaf bir boya olduğu için çok hafif çizilmelidir. Daha sonra kağıt hafifçe nemlendirilmeli ve mümkünse kenarlarından yapıştırılmalıdır. Fırçalardaki renk üst üste değil, yan yana sürülür. Kağıt nemli olduğu için renkler kaynaşır ve çok güzel pasajlar ( geçiş ) oluştururlar. Açık tonlar su ile boya inceltilerek elde edilir. Kağıdın beyazlığından dolaylı olarak yaralanılır. Önce açık ve geniş yerler boyanır. Çünkü açık yerleri koyulaştırmak kolaydır. Beğenilmezse değiştirilebilir. Koyuyu açmak zordur. O da bir dereceye kadar nemli süngerle başarılabilir. Geniş alanlarında öncelikle boyanması kağıdın çalışma esnasında kuruyacağı içindir. Kuruyan yerler tekrar sünger yada pamukla nemlendirilir. Kağıt çok sulandırılırsa sonuçlar olumsuz olur. Kullanılan boya tüplerdeyse palete sıkılır ve sulandırılarak kullanılır. Eğer kuru cinsten ise çalışmaya başlamadan önce yumuşasın diye üzerlerine birkaç damla su damlatılır. Yanımızda bir de deneme kağıdının olmasında yarar vardır. Ayrıca en az iki su kabı olmalıdır. İnce ve kalın suluboya fırçaları da çizgisel ve lekesel çalışmalar için gereklidir.

Not: İlkokulun ikinci devresinde tercih edilmelidir. Çocuk suya hakim olamaz. Suluboya pastel yada ispirtolu kalemle birlikte de yapılabilir.

ŞEKER BOYA
Suluboya bittikten sonra kağıda tuz yada şeker serpilir.İlginç bir doku oluşturur.

GUVAŞ BOYA İLE RESİM
Kapatıcı bir tekniktir. Guvaş boya su ile çok az inceltilir. Üst üste sürülerek çalışılır. Kolay bir tekniktir. Su ile inceltilmesi bakımından suluboyaya üst üste sürülmesi bakımından da yağlıboya tekniğine benzer. Açık renkler beyaz boya ile açılır. Koyu tonlarda renge siyah katılarak elde edilebilir. ( Açık – Koyu ) Ayrıca ışıklı yerlere sarı, turuncu, gölge yerlere de mavi, mor renkler kullanılabilir. ( Işık – Gölge )

YAĞLIBOYA TEKNİĞİ
Yağlıboya, yağlıboya fırçaları ile yapılır. Boya üst üste sürülür. Kapatıcı bir tekniktir. Boyalar su yerine bezir yağı ile inceltilir. Spatula ile de çalışılabilir. Böylece farklı bir doku, değişik bir görüntü elde edilebilir. Yağlı boya kağıda yada tuval üzerine çalışılabilir. Fırçalar tiner ile yıkanmalıdır. Çalışma yöntemleri değişebilir. Ama tercihen önce açık tonda çalışmaya başlanması uygundur.

TUTKALLI BOYA İLE ÇALIŞMA
Plastik tutkalla ( soğuk beyaz tutkal ) toz boya ( nalburlarda satılıyor ) karıştırıp su ile inceltilebilir. Kartona ve beze çalışılır. Toz boyanın su yada yağ ile karıştırılan iki çeşidi vardır.

EKOLİN BOYA
Sıvı şeklinde suluboyalardır. Renkli mürekkeplerdir. Su ile daha da inceltilebilir. Suluboya tekniğinde olduğu gibi çalışılır.


AKRİLİK BOYA
Su ile inceltilir. Boya üst üste sürülebilir. Oldukça kullanışlı bir tekniktir. Yağlıboya tekniğinin etkisini verir. Suyla inceltilmesi bakımından da guvaş boyaya benzer.

CAM BOYASI
Cam üzerine uygulanır, ya doğrudan cama çalışılır yada resim, kağıda çizilip camın altına yapıştırılır. Fırça ile çalışılır. İstenirse çerçevelenir ama altına mukavva konmaz.

KUMAŞ BOYASI
Resim, kumaşa karbon kağıdı vasıtasıyla kopya edilir. Altına mukavva, mukavvanın üzerine de emici bir kağıt konulur. Böylece boyanın kumaşta yayılması önlenebilir. Çizgiler ince fırça ile çizilip içi boyanır.

YALDIZ – BRONZ BOYA
Parlak bir boyadır. Toz yada hazır bulunur. Beyaz ve altın renklidir. Bakır sarısı renginde olanı da vardır. Yağsız olan tüm yüzeylerde kullanılabilir. Fırça ile çalışılır. Fırça, iş bittikten sonra tiner yada benzinle temizlenmelidir. Toz yaldızın özel yağı vardır.

PARMAK BOYASI
• 1 Ölçü soğuk su
• 1 ölçü çamaşır kolası
• 2 Ölçü sıcak su
• 1 Ölçü sabun tozu
• 1/10 talk pudrası
• 1/5 toz boya ( suda eriyen )
Kola soğuk su ile karıştırılır. Sıcak su karıştırılarak pişirilir. Toz sabun, talk pudrası, istenilen renkte toz boya eklenerek karıştırılır, soğutulur. Kağıt hafif ıslatılır. Çocuklar parmaklarıyla resim yaparlar. Su ile temizlik yapılır.

SPREY BOYA
Basınçlı kutularda sunulan bir boya çeşididir. Püskürtmeden önce çalkalanır. Üstündeki düğmesine basılarak püskürtülür. Her alana çalışılabilir.

PÜSKÜRTME
Kağıdın üzerine çeşitli objeler konulabilir. Diş fırçası ile boya kağıda püskürtülür. Objeler olmadan da püskürtme yapılabilir. Filit pompası, ince tel vb şeyler püskürtme için kullanılabilir.

KARIŞIK TEKNİK
Çeşitli boyalar hatta kolaj malzemeleri bir arada kullanılabilir. Ancak teknikleri çok iyi bilmek gerekir. Çünkü ayrı teknikler arası uyum önemlidir.
Beyaz tutkal kağıda sürülür yada dökülür. Üzerine suluboya sürülür.

MUM KAĞIDI
Mum eritilerek kağıdın üstüne damlatılır. Bez, kağıt yada fırça gibi gereçlerle bazı yerlere de sürülebilir. Kurutulur. Kağıdın tümü çeşitli renklere boyanır. Kurutulur. Mumlu, boyalı kağıt, iki gazete arasına konarak ütülenir. Mum bittiği zaman ütülemeye son verilir.

KOLAJ
Elişi kağıtları, gazete kağıtları, dergi vb. kağıtlar istenirse yırtılarak yada makasla kesilerek yapıştırılır. Resimler ya parçalanarak yada bütün olarak kullanılabilir. Kağıdın dışında başka malzemelerde kullanılabilir. ( İplik, kumaş, makarna vs. ) Farklı kolaj malzemeleri bir arada çalışılabilir. İplerle çalışma yapılabilir. İpler yapıştırılarak istenirse başka malzemelerle de birlikte çalışılabilir.

BİTKİ SAPI İLE RESİM
Resim çizilir. Saplar yan yana yapıştırılır. Yön önemlidir. İstenirse renkli de yapılabilir. Anilin ( kumaş ) boya karıştırılmış suya saplar atılır. Çalışma için ise saplar kaynar suya atılıp yarılır, açılır, ütülenir.

MOZAİK RESİM
Cam, taş, seramik, ****l, kağıt vb. gereçler yan yana dizilip yapıştırılarak yapılır. Resim önceden çizilir.

BASKI RESİM

LİMON BASKI : Limon ortasından kesilip boyanır ve baskı yapılır.

SOĞAN BASKI : Soğan ikiye bölünüp boyanır ve baskı yapılır.

YAPRAK BASKI : Çeşitli yapraklar boyanır ve baskı yapılır.

FIRÇA BASKI : Çeşitli kalınlıkta suluboya fırçaları boyanır ve baskı yapılır.

BEZ BASKI : Çeşitli dokulardaki bezler boyanarak baskı yapılır.

İP BASKISI : Kağıt ikiye katlanır. İp boyanır. İpin bir ucu kağıdın içine çeşitli şekillerde yerleştirilir. Kağıt ikiye katlanır. Bir elle bastırılır. Diğer elle ipin diğer ucu çekilir.

KAĞIT BASKI : Kağıtlar buruşturularak boyanır, baskı yapılır.

SÜNGER BASKI : Dokulu süngerler boyanır ve baskı yapılır.

EL BASKISI : El boyanır, baskı yapılır.

MONO BASKISI : Cama boya sürülür. Üzerine kağıt yerleştirilir, bastırılır ve kaldırılır. Aynı işlem şu şekilde de yapılabilir. Kağıt ikiye katlanır, bir tarafına boya sürülür, katlanır ve kaldırılır.

PATATES BASKI : Patates ortadan kesilir. Üzerine resim çizilip oyulur. Yüksekte kalan yerler boyanır ve baskı yapılır. İşlem yinelenir.

ŞABLON BASKI : Mukavva, karton gibi kalın kağıtlar istenilen şekilde oyulur. Boyalı süngerle ana kağıda baskı yapılır. Sünger sürülerek değil, tampon yapılarak baskı gerçekleştirilir. İşlem yinelenir.

LİNOL AĞAÇ BASKI

MALZEMELER

• Ağaç oyma takımı ( Linol oyma takımı )
• Linolyum –Ağaç ( armut, şimşir )
• Merdane ( sünger )
• 3. Hamur kağıt
• Matbaa mürekkebi
• Bez
• Cam

Resim doğrudan kalemle çizilebilir yada tersinden karbon kağıdı ile linolyuma ağaca kopya edilir. Açık yani beyaz kalmasını istediğimiz yerler oyulur. Koyu olacak yerler yüksekte kalır. Gri ise çizgiyle elde edilir. Oyma işi bitince zımparayla zımparalanır. Merdane ile ağaca-linolyuma mürekkep verilir. İyice yedirildikten sonra paspartulu bir şekilde kağıt konur. Kaşık yada el ayası ile mürekkep kağıda yedirilir. Bu işlem preste de yapılabilir. Baskı istenildiği kadar tekrarlanabilir.


FOTOĞRAFLARLA OPTİK İLLÜZYONLAR YAPIMI

Fotoğraflar çeşitli kalınlıkta şeritler halinde kesilir. Bu şeritler kaydırılarak yapıştırılır.

KAĞIT OYMA
Kağıt katlama, kesme ile yapılır. Siyah-beyaz yada renkli kağıtlarla yapılır.

KAĞIT ÖRGÜ
Elişi kağıdı yada fon kağıtlarıyla yapılır. Elişi kağıdının üst tarafından 2 cm bırakılır. Yanlamasına istenilen aralıklarla şeritler kesilir. Örgü yapacağımız kağıtlar ister düzgün ister farklı bir şekilde kesilir. Bir alttan, bir üstten yada iki alttan bir üstten veya daha da farklı aralıklarla geçirilerek örülür.

KUMAŞTA MOTİF
Kalın, dokulu kumaşlar alınır. ( çuval vb. ) iplikler çekilerek motif oluşturulur.

TUZ SERAMİĞİ
Bir ölçü un, yarım ölçü tuz, yarım ölçü su 1/5 ölçü toz şap hazırlanır. Renkli çalışılmak istenirse toz boya ilave edilir. Her renk ayrı hazırlanır. Naylon içinde soğuk yerde saklanır. Un, tuz, şap karıştırılır. Azar azar su ilave edilerek iyice yoğrulur. Kıvamı iyi ise su ilave edilmez, yapışıyorsa tuz ilave edilir. İstenirse çalışma bittikten ve kuruduktan sonra verniklenebilir.

SERAMİK
Un ve beyaz tutkal karıştırılır. Çok az bademyağı ilave edilir. Renkli istenirse guvaş boya ilave edilir. Un yerine nişasta da kullanılabilir. Naylon torbada ve buzdolabında saklanır.

VİTRAY
Resim kağıdına yada siyah fon kağıdına resim çizilir. Tüm çizgiler çift çizilmelidir. Çizgilerin tümü birbirine yada kenar boşluğuna bağlantılı olmalıdır. Çizgilerin dışındaki alanlar oyulur. Altına renkli jelatin yapıştırılır.

SULUBOYA BATİK
Desen kalemle hafifçe çizildikten sonra suluboya ile işe başlanır. Suluboya çizgilere değmeyecek şekilde yapılır. Kalın çizgiler boyasız bırakılır. Suluboya işlemi bittikten sonra kağıdın tümü siyah çini mürekkebiyle kaplanır. 10 -15 dakika sonra hızlıca akan suyla yıkanmalıdır. Suluboya ile kaplı yerlerin üstündeki yer yer yıkanır. Öte yanda açık bırakılmış çizgi yada yüzeylerin içine işlemiş olan mürekkep de o yerleri siyaha boyamıştır. İstenirse üstüne vernik sürülebilir.


BATİK
Bağlama batik; açık renkli kumaş iple bağlanır. Bağlanan kumaş, boyalı suya ( 10 litre su, iki çorba kaşığı tuz ve bir paket toz kumaş boyası ) atılarak 15 -20 dakika kaynatılır. Sopa ile karıştırılır. Sonra kumaş soğuk suda iyice durulanır.

Katlama batik, kazıma batik vs. çeşitleri vardır.

KAĞIT HAMURU
Gazete kağıtları, nişasta kolasına yatırılır. Heykel çalışılmak isteniyorsa telden iskelet hazırlanır.

KOLA KAĞIDI
Nişasta ılık su ile halledilir. Daha sonra kaynar su ile karıştırılır. İçine guvaş, kumaş buyası katılır. Resim çalışılır.

EBRU SU KAĞIDI
Tuz, kitre veya kola ile yoğunluğu artırılmış su üzerine neft ile seyreltilmiş resim yağlı boyaları damlatılır. Sonra fırça, tüy veya çöple karıştırılarak değişik desenler yapılır. Kağıdın mat yüzü hava kabarcığı bırakılmadan su üzerine yatırılır. Bir iki dakika sonra alınır. Çeşmede yıkanır. Yoğunlaştırma tuz ile yapıldıysa yıkanmaz . Asılarak yada sererek kurutulur.

OLUKLU MUKAVVA İLE HEYKEL VE RÖLYEF YAPIMI
Oluklu mukavva ile geometrik şekillerin yardımıyla hem rölyef hem de heykel çalışmaları yapılabilir. Oluk yönlerini değişik bir şekilde kullanamaya dikkat edilmelidir.

MUKAVVA İLE RÖLYEF ÇALIŞMALARI
20 X 20 cm yada 25 X 25 cm boyutlarında üç mukavva hazırlanır. En alta konulacak mukavva oyulmaz. Diğer iki mukavva geometrik desenler çizilerek oyulur. Oyulmayan mukavva en altta olmak koşuluyla bu üç mukavva birbirine yapıştırılır. Üzeri yaldız ile boyanır. Tüm sınıfın çalışmaları duvarda yan yana sıralanarak yapıştırılır. Güzel bir dekoratif çalışma oluşturulur.

FORM ÇALIŞMALARI
* Standart kare, dikdörtgen kartonları yapıştırarak iç ve dış mekan oluşturma. Beyaz kağıdın kare, üçgen, daire gibi belli bir şeklini alıp başkalaştırma, ( yan yana, üst üste , kaydırarak yapıştırma )
• Gazete ve tuvalet kağıdı ile rölyef çalışmaları
• Kibrit ve çeşitli çubuklarla doku, başkalaşım çalışmaları
• Tutkal yada selülozik vernik ve bezle yapılan başkalaşım çalışmaları
• Sulu yada hazır alçı ile yapılan yontu çalışmaları
• Kilden modüle edilip içine alçı yada mum dökülen negatif – pozitif çalışmaları
• Çeşitli kalınlıktaki tellerle yapılan konstrüksiyon ( yapı - inşa ) çalışmaları
• Tabanı statik, üstü hareket eden tel konstrüksiyon
• Çuval, alçı, telle yapılan çalışmalar
• Kum, çimento ile yapılan çalışmalar
• Mum, çubuk, makarna ile yapılan rölyef
• Mum tabaka üzerine kızdırılmış tel, iğne vs. bastırarak rölyef başkalaşım çalışmaları

ÜNLÜ TÜRK RESSAMLARI

ŞEKER AHMET PAŞA