Kırık :
Kırık; kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar, darbe sonucu ya da kendiliğinden oluşur.
Kırık çeşitleri
· Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur ancak deri sağlamdır.
· Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kemik uçları dışarı çıkmıştır, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski taşırlar.
· Parçalı kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.
Kırık belirtileri
· Bölgenin hareket edilmesi ile artan yoğun ağrı,
· Şekil bozukluğu ( Diğer sağlam organ ile karşılaştırılır ),
· Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma,
· İşlev kaybı,
· Hareketlerde kısıtlanma,
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar
· Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma. ( Kırık bölgede nabız alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet )
· Kanamaya bağlı şok.
· Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir.
Kırıklarda ilk yardım
· Yaşamı tehdit eden başka yaralanma varsa ona öncelik verilir.
· Hasta ya da yaralı hareket ettirilmez.
· Ani hareketlerden kaçınılır, kırık kemik düzeltilmeye çalışılmaz.
· Kırık kolda ise; şişlik oluşacağından yüzük, saat vb. takılar ya da eşyalar çıkartılır.
· Kırık bölge hareket ettirilmez.
· Açık kırık varsa; tespitten önce yara üzeri temiz bir bezle kapatılır.
· Kırık olan bölge, bir üst ve bir alt eklemi de içine alacak şekilde karton, tahta vb. sert cisimle tespit edilir(sağlık ekiplerinin ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda).
· Tespit edilen bölge yukarıda tutularak dinlenmeye alınır.
· Kırık bölgede sık aralıklarla (3-5 dk.) nabız, derinin rengi kontrol edilir.
· Hasta sıcak tutulur.
Çıkık :
Çıkık; eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır
Çıkıklarda ilk yardım
· Eklem bulunduğu şekilde tespit edilir (sağlık ekiplerinin ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda).
· Çıkık yerine asla oturtulmaya çalışılmaz.
· Hasta ya da yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez.
· Çıkık bölgesinde; nabız, deri rengi, ısı kontrol edilir.
· Tıbbi yardım istenir ( 112 ).
· Tıbbi yardım istenir ( 112 ).
