Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı rehberde sigara içenlerin içmeyenlere oranla daha erken yaşta hayatını kaybettiği belirtiliyor. Türkiye'de 17 milyon kişinin sigara içtiği vurgulanan rehbere göre bu kişiler, erken ölüm riskiyle karşı karşıya.

Sigarayı bırakmak göründüğü kadar imkansız değil. Biraz azim yetiyor aslında.

Sağlık Bakanlığı, sigaraya karşı yürütülen mücadele çerçevesinde, tütün bağımlılığından kurtulmak isteyenlere rehber niteliğinde "Sigara veya Sağlık Konusunda En Sık Sorulan 50 Soru ve Cevap" broşürü hazırladı. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir'in katkılarıyla hazırlanan broşür, sigara konusunda sık sorulan 50 soru ile bunların bilimsel cevaplarını içeriyor.

Türkiye'de yaklaşık 17 milyon kişinin, yani her beş kişiden ikisinin sigara içtiği bildirilen broşürde, bu oranın erkeklerde yüzde 50-60, kadınlarda da yüzde 20-25 dolayında olduğu belirtildi. Broşürde, sigara içenlerin içmeyenlere göre daha erken yaşta yaşamlarını yitirdikleri belirtilirken, sigara tiryakisi olan bir kişinin sigarayı bırakınca terleme, kalp hızının değişmesi, hazımsızlık, uyku bozukluğu, sinirlilik hali gibi belirtiler gösterebileceği, ancak bu belirtilerin bir hafta içinde azalacağı kaydedildi. Broşürde, sigara alışkanlığının eğitim ve gelir düzeyi az olan kişiler arasında daha fazla olduğu ifade edildi. Broşürde, "Türkiye'de 17 milyon kişinin günde ortalama bir paket sigara içtiği varsayıldığında, her gün 17 milyon paket sigara içildiği hesaplanır. Sigara içenlerin sigara satın almak için harcadıkları para yılda yaklaşık 25 milyar YTL'dir." deniliyor.

Sigaranın sağlığa zararı ne kadar süre sonra ortaya çıkar?

Sigaranın sağlığa zararı içildiği anda başlar. Dumanın içindeki zararlı maddeler saniyeler içinde kalp, beyin, kan damarları, böbrekler, mesane gibi pek çok organa ulaşır ve zarar verir.

Sigaranın bütün zararları kalıcı ve sürekli midir?

Hayır. Eğer iş işten geçmeden sigara bırakılırsa vücut kendini yenileme fırsatı bulabilir. Sigarayı bırakanlarda özellikle kalp hastalığı ve kanser riskinde azalma olurken, bir yıl geçince kalp krizi riski yarıya iner. On yıl sonra ise kalp hastalığı ve kanser riski sigara içmemiş bir kişi ile eşit düzeye yaklaşır.

Sigara dumanı içindeki hangi maddeler hastalık yapar?

Dumanda bulunan katranın içinde 4 bin dolayında kimyasal madde vardır. Bu maddeler arasında yer alan asit, alkol aldehit, keton, siyanür ve karbonmonoksit gibi maddeler doğrudan zehir etkisi göstererek organlarda tahribat yapar. Kalp hastalıkları, akciğer, gırtlak, mesane, yemek borusu ve rahim kanserleri ile bronşit, amfizem gibi pek çok hastalığın sigaraya bağlı olarak meydana geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Katran ve nikotin miktarı az olan sigaraların da zararı var mıdır?

Bu sigaralardan içenlerde de risk çok yüksektir. Ayrıca tiryakiler nikotin ve katranı az olan sigarayı daha fazla sayıda içmektedirler.

Mentollü sigaraların riski nasıldır?

Mentollü sigaraların riski diğerlerinden farklı değildir. Mentollü sigaralar da sağlık için diğer sigaralar gibi aynı derecede zararlıdır.

Sigara içen bir kişi dumanı içine çekmezse yine de sigaranın tehlikesi olur mu?

Olur. Sigara dumanı içeriye çekilmese bile temas ettiği dudak, dil, ağız içi, yemek borusu, gırtlak gibi yerlerde tahribata yol açar. Ayrıca duman içeriye çekilmese bile bir miktar duman akciğerlere gider.

Filtreler koruyucu mudur?

Filtreli sigara içenlerde kanser riski filtresiz sigara içenlere göre biraz daha azdır. Ancak hangi tür filtre kullanılırsa kullanılsın kanser olma riski hiçbir zaman ortadan kalkmamaktadır.

Sigara içenler neden öksürür?

Sigara dumanı asit özelliktedir. Asit ve duman içindeki başka tahriş edici maddeler öksürüğe yol açar. Soluk borularının içinde yabancı maddelerin nefes yollarına kaçmaması için ince tüycükler vardır. Sigara dumanı bu tüycüklerin hareketini bozar. Böylece yabancı maddelerin nefes yollarına girmesi mümkün olur. Gece sigara içilmediği zaman tüycüklerin hareketi biraz düzelir ve gündüz nefes borularına girmiş olan yabancı maddelerin dışarı atılması amacıyla tüycükler çalışmaya başlar. Böylece öksürük olur.

Doğum kontrol hapıyla, sigara kullananların kalp hastalığı tehlikesi mi var?

Doğum kontrol hapları bazı kalp hastalıklarının riskini artırabilmektedir. Doğum kontrol hapı kullanan bir kadın aynı zamanda sigara da içiyorsa kalp hastalığı riski daha fazla artmaktadır.