SELÇUKLU TARİHİ KRONOLOJİSİ
744 :Gök Türk İmparatorluğunun yıkılışı.
775 :Bir kısım Oğuz ve Karluk boylarının Uzakşark’tan Türkistan’a (Maveraünnehr’e) doğru göçleri.
999 :Karahanlıların Samani devletini yıkmaları ile Müslüman Türklere İslam ülkeleri yolunun açılması.
1004 :Arslan Yabgu’nun İsmail Muntasır'a karşı İlig Nasr Han'la birleşmesi ve Samanlı Devleti’nin tam anlamıyla Tarihe karışması.
1007 (Tahmini) :Selçuk Bey'in Cend kentinde ölümü.
1018 :Çağrı Bey’in 3000 süvari ile Buhara civarından şarki Anadolu’ya akın yaparak Selçuklulara bir yurt araması.
1021 :Çağrı Bey'in Doğu-Anadolu seferinden dönüp Tuğrul Bey’e ulaşması.
1025 :Gazneli sultan Mahmut ile Karahanlı Yusuf Kadir Han'ın İran-Turan sorunlarını görüşmek üzere Semerkant yakınlarında bir toplantı yapmaları; Bizans imparatoru II. Basileios'un ölümü.
1028 :Gazneli Mahmut’un Türkmenleri ağır bir yenilgiye uğratması ve Selçuklulara karşı harekâta girişmesi.
Ocak 1029 :Alp Arslan'ın doğumu.
1030 :Selçuklu kuvvetlerinin Karahanlıları bozguna uğratmaları; Gazneli sultan Mahmut’un Ölümü.
1032 :Harezm valisi Altuntaş'ın Buhara hâkimi Ali Tekin ile Debûsiye'de savaşı; Arslan Yabgu’nun hapiste bulunduğu Kalincar kalesinde ölümü.
1034 :Nisan Harezm valisi Harun’un Gaznelilere karşı ayaklanması.
Ocak 1035 :Buhara hâkimi Ali Tekin’in ölümü. Harezm valisi Harun’un öldürülmesi.
Haziran 1035 :Selçukluların Gazneli ordusunu Nesa yörelerinde bozguna uğratmaları.
Ağustos 1035 :Gaznelilerin Selçuklulara Horasan'da muhtariyet vermesi.
1036 :Türkmenlerin büyük bir bölümünün Azerbaycan'a, gelmeleri.
Mayıs 1038 :Selçukluların Gaznelileri Telhâb'ta yenilgiye uğratmaları ve bağımsızlık kazanmaları.
1038 :Türkmenlerin Tiflis’i kuşatan Bizans komutam II. Bagrat'ı bozguna uğratıp geri çekilmek zorunda bırakmaları; Beyhak kentinde Tuğrul Bey adına hutbe okunması.
Ekim 1038 :Karahanlı Böri Tekin’in Gazneli topraklarına akınlarda bulunması.
1039 Mayıs :Kızıl Bey’in Rey kentini feth ile burada bir Türkmen Beyliği kurması.
1039 :Selçukluların Telhâb yörelerinde büyük Gazneli ordusuyla başarısız savaşı.
1040 :Ertaş’ın Sistan'ı fethi ve Musa İnanç Bey adına hutbe okutması.
1040 :Gazneli sultanı Mesut’un Selçuklulara karşı harekâta başlaması.
22–24 Mayıs 1040 :Selçukluların Gaznelilerle Dandanakan'da üç gün süreyle savaşmaları.
24 Mayıs 1040 : Dandanakan Zaferi,
1041/42 :Cend şehri emîri Şah Melik'in Harezm valisi İsmail’i Asib'de yenilgiye uğratması.
Şubat 1041 :Sultan Tuğrul’un Gürcan ve Taberistan'ı fethi; sultan Tuğrul adına Nişabur'da para basılması.
1042 :Musul emîri Karvaş’in müttefikleriyle birlikte Türkmenler karşısında ağır bir yenilgiye uğramaları; Karahanlı Devletlinin Batı ve Doğu olmak üzere iki kola ayrılması.
1042/43 :Sultan Tuğrul’un Selçuklu başkentini Nişabur’dan Rey'e nakli ve burada, adına para bastırması; bir kısım Türkmenlerin Beçni kalesine saldırmaları.
1043 :Sultan Tuğrul'un Çağrı Bey'le birlikte Harezm'e yürümesi; Türkmenlerin Musul’u ele geçirmeleri.
1044 :Musul emîri Karvaş'ın Türkmenleri yenilgiye uğratıp Musul'u geri alması.
1047 :Fatımî veziri Ebû Sa'd’ın öldürülmesi.
1047/48 :Bizans ordusunun şehzade Hasan komutasındaki Selçuklu kuvvetlerini Büyük Zap Suyu yörelerinde yenilgiye uğratması ve şehzade Hasan’ın şehit edilmesi.
1048 :Kuzey Kirman’ın Selçuklu hâkimiyetine girmesi.
18 Eylül 1048 :Selçuklu ordusunun Ügümi köyü yörelerinde Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğratması ve başkomutan Liparit’in tutsak alınması.
1049/50 :Selçuklu-Bizans barış Antlaşmasının İstanbul'da, imzalanması.
1050/51 :Melik Kavurt Bey'in Kirman'a hâkim olması.
1054 :Sultan Tuğrul’un ilk Anadolu seferi.
1055 :Monomakhos'ın ölümü üzerine Theodora’nın Bizans tahtına geçmesi; Sultan Tuğrul’un Bağdat seferine çıkması.
1055/56 :Selçuklu kuvvetlerinin Anadolu harekâtı.
Ekim 1056 :Sultan Tuğrul'un Besasirî'ye karşı savaşan Kureyş'e hil'at, at ve bayrak vermesi.
1057 :Emir Sabuk’un Doğu-Anadolu'ya akınlara başlaması.
1058 :Selçuklu komutanı Emir Dinar’ın Malatya'yı ele geçirmesi sırasındaki savaşlarda şehit olması; şehzade Yakutî’nin sevk ettiği Selçuklu kuvvetlerinin Kars yörelerine akınlarda bulunmaları.
Kasım 1058 :X. Konstantinos Duka’sın Bizans tahtına geçmesi.
28 Aralık 1058 :Aralan Besasirî’nin Bağdat'ı işgali.
Temmuz 1059 :Selçuklu kuvvetlerinin Sivas'ı ele geçirmeleri.
1059 :Sultan Tuğrul’un isyan eden İbrahim Yinal'ı Rey yörelerinde, yenilgiye uğratıp tutsak alması ve yayının kirişiyle öldürtmesi.
15 Ocak 1060 :Arslan Besasirî’nin tutsak alınıp öldürülmesi.
Nisan/Mayıs 1061 :İsyana başlayan Kutalmış'ın Selçuklu kuvvetleri karşısında Girdkûh kalesine çekilmesi.
1062 :Sultan Tuğrul’un Azerbaycan ve Erran a gelip Anadolu harekâtını denetlemesi; Fars bölgesinde Selçuklu hâkimiyetinin kurulması.
1063 :Kavurt Bey'in hâkim olduğu bölgelerde Abbasî halifesi, sultan Tuğrul ve kendi adına hutbe okutması.
18 Şubat 1063 :Sultan Tuğrul’un halifenin kızıyla evlenme törenlerinin başlaması.
4 Eylül 1063 :Sultan Tuğrul'un Rey'de hayata gözlerini yumması.
16 Ekim 1063 :Kutalmış'ın Rey'i alıp adına, sultan olarak hutbe okutması.
1064 :Sultan Alp Arslan'ın Doğu-Anadolu ve Gürcistan seferine başlamak üzere başkent Rey'den hareketi; şehzade Melikşah'ın Terken Hatun'la evlenmesi; Macarların Belgrat'ı işgal etmesi.
Ağustos 1064 :Ani'nin sultan Alp Arslan tarafından fethi.
Kasım 1064 :Sultan Alp Arslan’ın Kutalmış'a karşı kazandığı zaferden sonra vezir Amidülmülk'e hilat vermesi.
1064 :Vezir Kündürî’nin öldürülmesi.
1064/65 :Hanoğlu Harun'un Haleb'e gelişi ve Romanos Diogenes'le başarılı savaşı.
Aralık/Ocak 1064/65 :Emir Mahmut'un Haleb'e karşı başarısız bir saldırıya geçmesi. Oğuzların Tuna'yı geçip Makedonya ve Teselya'ya kadar uzanan toprakları istilâ etmeleri.
Ocak/Şubat 1065 :Haleb emîri Atiyye’nin Haleb'deki Harun’un Oğuzlarına bir baskın yapması.
20 Mayıs 1065 :Emîr Mahmut ve Harun’un Atiyye’yi Mercüdabık yörelerinde yenilgiye uğratmaları.
Ağustos 1065 :Emîr Mahmut’un Haleb'e hâkim olması.
Eylül 1065 :Emîr Mahmut'un Harun'a Maarretünnuman'ı İkta etmesi.
1065 :Şamani, Uz (Oğuz) ların 600,000 kişi halinde Tuna’yı geçip Balkanlara inmeleri.
1065/66 :Sultan Alp Arslan'ın Mangışlak seferi; Horasan Saları'nın başarısız Urfa kuşatması.
1066 :Sultan Alp Arslan'ın oğulları Melikşah'a İsfahan, Arslan Argun'a Harezm, İlyas’a Toharistan, Ayaz'a Bele, Arslanşah’a Mera ve Toganşah'a Erat yönetimlerini verip melik olarak ataması.
Kasım/Aralık 1066 :Fatımî halifesi Mustansır'ın emir Mahmut'a Harun ve Oğuzlarının Haleb'den uzaklaştırılmasını bildirmesi.
Mayıs 1067 :X. Konstantinos Dukas'ın ölümü.
Haziran/Temmuz 1067 :Sultan Alp Arslan'ın Kirman'a yürümesi.
Ağustos 1067 :Afşin’in Güney-Doğu Anadolu'daki akınları.
1067/68 :Hanoğlu Harun'un Romanos Diogenes'e karşı başarılı savaşları; sultan Alp Arslan'ın ikinci Gürcistan seferi.
1068 :Mekke Şerifi Muhammed bin Ebû Haşim'in Abbasî halifesi ve Selçuklu sultanı adına hutbe okutmaya başlaması.
Ocak 1068 :Romanos Diogenes’in Bizans imparatoru olması.
Mart 1068 :Romanos Diogenes'in Suriye seferi.
Nisan 1068 :Afşin'in sultan Alp Arslan'ın kendisini affeden mektubunu alması üzerine, huzuruna gitmek için Antakya yörelerinden ayrılması.
1 Temmuz 1068 :Harun ve Haleb kuvvetlerinin Artah'ı fethetmeleri.
1068/69 :Romanos Diogenes’in Artah ve İmm kalelerini işgali.
Nisan 1069 :Emîr Savtekin’in Gürcistan seferi.
Mayıs-Haziran 1069 :Fazlûye'nin Nizamülmülk tarafından tutsak alınması.
Ekim 1069 :Kavurt isyanı sebebiyle Kirman'a giden sultan Alp Arslan'ın İsfahan'a dönmesi.
1069 (Sonları) :Emîr Sündük'un Kuzey-Suriye'ye akınlarda bulunması.
1070 (Ortaları) :Sultan Alp Arslan’ın Mısır seferi dolayısıyla Kuzey-Suriye'ye gelişi.
Temmuz 1070 :Mirdosoğulları Beyliğimin Selçuklulara tâbi olması.
1070/71 :Harun’un ölümünden sonra kendisine bağlı Türkmenlerin Akkâ Fatımî valisi Bedrülcemali'ye katılmaları.
1071 :Batı Karahanlı Devleti'nin Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na tâbi olması; Kurlu Bey’in Akkâ kuşatması sırasında Ölümü.
Mart 1071 :Sultan Alp Arslan'ın Urfa kuşatması.
Nisan 1071 :Sultan Alp Arslan'ın Haleb kuşatması.
26 Ağustos 1071 :Malazgirt Meydan Savaşı
|