- D -

Dürüstlük Nedir?
Dürüstlük, yalan söylememek, hile yapmamak ve gizlice hareket etmemektir. Kendimizle yaptığımız anlaşmalardır. “Herkes yapıyor, ben niye yapmayayım demek kolaydır. Bu ev ödevlerinde, sınavlarda, sporda ve diğer yarış durumlarında sık sık meydana gelen bir durumdur.

İzlenilecek kurallar
—Yalan söylemeyin.
—Kopya çekmeyin.
—Çalmayın yâda gizlice işler yapmayın.
—Etrafınızdaki kişi dürüst değilse bile siz dürüst olun.
—Dedikodu yapmayın.
—Yaptığınız bir hatayı itiraf edin ve özür dileyin.

Doğaya Saygı Nedir?
Birini veya bir şeyi korumak gösterdiğimiz en doğal karakter özelliğidir. Bir insanı veya ağacı korumak, kendimizi güçlü, ihtiyaç duyulan ve takdir edilen biri gibi hissetmemizi sağlar. Çevre bilinci, doğal çevrenin hayatta kalmasını sağlamak gibi birçok şeyi anlamaktır. Geri dönüşüm, az tüketim ve yeniden kullanım için çaba harcadığımızda, ülkemizi gelecek nesiller için koruyan çevre bilinçli bir insan oluruz.

Defterlerimize nasıl yazı yazıyoruz?
Kalemimizi defterimizin yüzeyinde gezdirdiğimiz zaman defter yüzeyi ile kalem ucu arasında oluşan sürtünme nedeniyle, kalemimizin ucundan küçük parçalar koparak defterin yüzeyinde kalır. Kalemimizin ucunu, yazmak ya da çizmek istediğimiz şekillere göre hareket ettirirken kopan parçalar, defter üzerinde iz bırakarak şekillerin oluşmasını sağlar.

Diyafram nedir?
Göğüs ve karın boşlukları arasında bulunan, solunumda önemli rolü olan geniş bir kastır.

DNA nedir?
DNA genlerin esas yapısı olan, bir kimyasal maddedir.

Doku nedir?
Bir organı oluşturan benzer cinsten hücreler topluluğuna doku denir.

Dokunarak nasıl hissediyoruz?
Deride milyonlarca sinir lifi bulunur. Bunların bazısı okşamaya, diğerleri bastırma ya da hafif dokunmaya özellikle duyarlıdır. Sıcak, soğuk, gıdıklanma ve ağrı gibi çok çeşitli dokunma duyuları ayırt edilebilir. Her birinin, ayrı sinir lifiyle iletildiği düşünülmektedir. Dokunma, genellikle hızlı iletici, ağrıysa yavaş iletici liflerce taşınır. Zararlı bir nesnenin önce dokunma, az sonra ağrı duyusunu uyarmasının nedeni budur.

Dolu nasıl oluşur?
Bazı meteorolojisiler, dolunun, 1000-2000 metre yükselen bir sıcak hava akımı ile, inmekte olan soğuk hava akımının karşılaşması sonucu oluştuğunu düşünüyorlar. Sıcak haya akımının böyle birden ısı kaybetmesi, içindeki nemli havanın donarak, doluyu oluşturan buz tanelerine dönüşmesine yol açar. Bu istemin pek çok kez tekrarlanması sonucu ise, bildiğimiz dolu taneleri oluşur. Diğer bazı meteorolojisiler ise dolunun, havadaki bazı elektriksel oluşumlardan kaynaklandığını savunuyorlar. Neden ne olursa olsun, dolu fırtınaları her zaman için çiftçinin kötü rüyası olmuş, özellikle bağlarda büyük zararlara yol açmıştır.

- E -

Efsane Nedir?
Yıllarca gerçekten olmuş gibi kuşaktan kuşağa aktarılan öykülere efsane denir. Efsanede anlatılan olaylar bazen hayali olabilir. Ama efsaneler çoğunlukla gerçek olaylara ve gerçekten yaşamış kişilere dayanır. Bu öykülerin çoğu kahramanca işler yapmış kişilerle ilgilidir. Eski Yunanlı şair Homeros "İlyada ve Odysseia " adlı destanlarında krallara ve kahramanlara ilişkin efsanelerden yararlanmıştır. Kral Arthur ve şövalyeleriyle ilgili birçok öykünün kaynağı da efsanelerdir. Gerçek bir kişinin yaşamına dayanan Köroğlu adlı halk öyküsü de çeşitli efsanelerle karışmıştır. Efsaneler bir bölge ya da halkın kültüründe önemli yer tutar. Mitolojiyle de yakından ilişkilidir.

Elektronik Posta Nedir?
Elektronik posta mektuplarınızı Microsoft Outlook, Outlook Express, Netscape Messanger, Eudora gibi özel bir program kullanarak Internet aracılığıyla, posta kutusu olan diğer bir Internet kullanıcısına gönderebilirsiniz. Mektubunuzun ulaşma süresi, bilginin transfer hızına bağlıdır. Birkaç saniye ya da birkaç dakika olabilir. Bu süre eğer normal postayla gönderdiğiniz mektubun ulaşma hızıyla karşılaştırılırsa çok kısa kalır.

Enzim nedir?
Enzim, sindirim gibi vücuttaki kimyasal değişiklikleri kimyasal bir maddedir.

Eklem nedir?
Kemikler arası bağlantı, eklemler aracılıyla gerçekleşir. Kafatasımızda kemikler zikzak girinti çıkıntılarla birbirlerine kilitlenmişlerdir. Bu tür eklemlere "oynamaz eklemler" denir. Diğer bölgelerde eklemlerin çoğu hareketlidir. Omuz ve kalçadaki top şekli eklemle, dirsek ve dizdeki hareket kolaylığı sağlayan eklemler, "oynar eklemler"dir. Hareketli eklemlerin tümünde, kemiklerin eklem uçları, kıkırdak adını alan yumuşak yastıklarla kaplıdır. Kıkırdak tabaka ve eklem sıvısı, hareketlerimizi kolaylaştırır ve kemiklerimizin aşınmasını önler.

Eşyaları nasıl görürüz?
Çevremizi görmeye yarayan göz, çok duyarlı ve karmaşık bir organdır. Bir fotoğraf makinesi gibi görev yapar. Işık, göze, gözbebeğinden girip billur merceklerden geçer ve gözbebeğinin karşı duvarında bulunan özel bir dokuya, retinaya yansır. Koni ve çubuk adını alan sinir hücrelerinden oluşan retina, çok ince bir tabakadır. Tıpkı bir fotoğraf filmi gibi iş görerek, ışık tarafından değişikliğe uğrar. Burada siyah ve beyaz renkteki sinyaller algılanır. Böylece, ışık geldiğinde koni ve çubuk sinir hücreleri, görülen nesnenin mesajını optik sinire verir. Mesaj beyne iletilince de, bu organ gereken emirleri verir. Böylece göz, fotoğraf makinesinde olduğu gibi, hayalleri baş aşağı döndürür. Ama beyin, bu hayalleri yeniden algılayarak, nesneleri olduğu gibi görmemizi sağlar. Gözün şekil ile çubuk sinir hücrelerinin sayısı, bizim dış dünyayı belirli şekilde görmemizi sağlar. Ama; retinanın eğrilik derecesi ile çubuk hücrelerinin sayısının farklı olduğu durumlarda şekliler de farklı görünürler. Örneğin inek, eşyaları insana oranla daha büyük görürken, kedi, karanlıkta da cisimleri seçer.

Enerji nedir?
İş yapabilme yeteneği.