DAĞCILIK
Dağcılık, dağlarda yürüyüş ve kamp kurmanın yanı sıra tırmanma sporunu da kapsayan bir doğa sporudur.
Dağcılık Sporu ve Dağcılık Stilleri Hakkında
Dağcılık, belirli bir takım ilke ve kurallara dayalı olarak dağlarda yapılan yürüyüş , kampçılık ve tırmanış sporudur.
18.-19. yüzyılda Avrupalı ( İngiliz ve Fransızlar başta olmak üzere ) zenginlerin boş zamanlarını değerlendirme ve hayatlarının rutinlerini yeni maceralarla süsleme arayışı neticesinde ortaya çıkmıştır.
Uluslararası bir spor haline gelmesi ise, 1931 yılında, merkezi Cenevre' de olan Uluslararası Dağcılar Birliği (UIAA)'nin kurulmasıyla mümkün olmuştur.
İzleyen yıllarda, belirli teknik ve emniyet yöntemlerinin geliştirilmesine paralel olarak kendine özgü disiplini ve ilkeleri olan bir spor haline dönüşen dağcılık, birçok doğa sporunun da önünü açmıştır.
Türkiye'de dağcılık, üniversite kulüpleri ve Türkiye Dağcılık Federasyonu (TDF) bünyesinde canlılığını korumaktadır.
Dağcılık Stilleri
A) Alpinizm
1- Alpin Stil :
Amaç doğrudan zirvedir. Zirveye mümkün olan en kısa sürede gidilir ve dönülür. Ana ve ara kamp yoktur. Hızlı ve hafif olmak için tek kamp noktasından hareket edilir.
2- Günlük Yürüyüş ( Hıkıng ) :
Dağda, sabah başlayıp akşam biten günübirlik yürüyüştür.
3- Kamplı Etkinlik( Trekkıng ) :
Dağda, çadır kamplı olarak yapılan yürüyüşlerdir.
4- Expedıton :
Dağda uzun süreli ve çok amaçlı olarak (zirve tırmanışları, araştırma gezileri ve tırmanışları vb.) yapılan etkinliklerdir.
5- Ferrata :
Kayaya sabitlenmiş metal merdivenleri kullanarak tırmanmaktır .
B) Sportif Tırmanış ( Sport Clımbıng )
Genellikle kaya üzerinde ya da yapay duvarlarda yapılan tırmanış şeklidir . Kendi içinde 4 ana kısma ayrılır.
1- Bouldering :
Yerden fazla yükselmeden kaya tırmanma tekniklerini kullanarak kaya üzerinde yapılan antrenmandır.
2- Kaya Tırmanışı :
Kaya tırmanma tekniklerini ve emniyet malzemelerini kullanarak kaya üzerinde bir ip boyuna (50 mt.) kadar yapılan tırmanma şeklidir.
3- Uzun Duvar Tırmanışı :
Kaya tırmanma tekniklerini ve emniyet malzemelerini kullanarak bir ip boyundan daha yüksek olan kaya üzerinde yapılan tırmanış şeklidir.
4- Yapay Duvar Tırmanışı :
Genellikle kapalı alanlarda ( bazen açık havada ) kimyasal malzemeler kullanılarak yapılan sabit veya ayarlanabilen duvar sistemlerini barındıran ve genellikle yarışmalara yönelik yapılmış değişik boyutlarda duvarlardır.
Değişik şekillerde ve değişik aralıklarda basamak ve tutamakları içermektedir . Top rope ( üstten emniyetli ip ) tekniğiyle çalışma yapılmaktadır . Bu tırmanış biçiminde duvara dağcılık teknik malzemeleri yerleştirilmez.
Dağcılıkta Yürüyüş Bilgisi ve Dağcılık Tekniği
Dağlarda yapılan yürüyüşler ve tırmanışlar ; patikada , patikası olmayan arazide , kayalık arazide ( çarşak – taşlık – kayalık ) alpin çayırlarında yapılmaktadır.
Her bölgenin kendine özgü koşulları ve bu koşullara bağlı olarak yürüyüş teknikleri vardır. .
Yürüyüşler tek başına olabildiği gibi ekip olarak da yapılmaktadır .
Dağda Yürürken / Tırmanırken
Etkinliğin özelliğine ve arazinin yapısına bağlı olarak 4 türlü yürüyüş vardır.
A) Dik Çıkış
1- Yoldan Kazandırır
2- Tırmanıcıyı Yorar
B) İniş
C) Yan Geçiş
D) Zikzak ( Travers )
1- Yoldan Kaybettirir
2- Tırmanıcıyı Daha Az Yorar
İnsan Faktörlü Dağ Kazaları
A . Yetersiz Eğitim .
B . Yetersiz beslenme .
C . Yetersiz Malzeme .
D . Aktif Cesaret .
E . Disiplinsizlik .
F . Motivasyonsuzluk .
G . Ego Tatmini .
H . Ekip Uyumsuzluğu .
İ . Fiziksel Uygunsuzluk .
Objektif Dağ Kazaları ( Doğa Faktörülü )
A . Kötü Hava Koşulları
1 . Fırtına .
2 . Tipi .
3 . Sağnak Yağmur ( Sel ) .
4 . Çığ .
5 . Taş Düşmesi .
6 . Heyelan Vs .
Kamp yeri seçimi ve özellikleri
Kamp yeri seçiminde etken olan bir çok faktör vardır. Bunlardan ülkemizde en az önemseneni kamp yerimizin doğaya verdiği zarardır.
Diğer dikkat edilmesi gereken kriterler her doğaya çıkan kişinin kendinin ve grubunun güvenliği açısından detaylı öğrenmesi gereken konulardır.
Seçebileceğiniz kamp yerlerini doğaya verdikleri zararlar açısından şu şekilde inceleyelim:
1- Kar : Eridiğinde bıraktığımız neredeyse bütün izleri sileceği için ideal bir kamp yeridir.
2- Düz kaya : Kaya kamp yerimizin bırakacağı izlerden en az etkilenen yerlerden biridir.
3- Kum ya da toprak : Bu kayadan sonraki en uygun alandır.
4- Orman içinde açık, bitkisiz alanlar : Bu tip yerler ilk 3 tercihe göre daha az tercih edilmelidir.
5- Orman çizgisinden yüksekteki çayırlık alanlar : Böyle bir yerde kamp yapmak gerektiğinde çadırın yerini sık sık değiştirmek verilen zararı azaltacaktır.
6- Orman çizgisinden yüksekteki bitki barındıran alanlar : Dağ bitkileri çok yavaş büyür. Kısa bir kamp bile dağ bitkilerinin gelişimini senelerce etkileyecek bir zarar verebilir.
7- Su kenarları : İdeal olan su kaynaklarının en az 50 metre uzağında kamp yapmaktır.
Doğaya verebileceğimiz zararlar dışında kamp yerimizi seçerken başka dikkat edilecek konular da vardır:
1- Ulaşım İçin : Araç ya da yaya yoluna yakın olmalıdır.
2- Yaşam Desteği İçin : Suya yakın olmalıdır, bölgenin 3 / 2 ‘ sine hakim olmalıdır, hayvan geçiş noktalarında olmamalıdır.
3- Güvenlik İçin : Sel tehlikesine karşı kuru da olsa dere kenarlarına kurulmamalıdır, kaya düşmelerine karşı kaya altında olmamalıdır, yıldırım tehlikesine karşı tek ağaç altında ve mağara içinde ( duvarla bitişik ) olmamalıdır.
Dağcılıkta Kullanılan Malzemeler
4 kısma ayrılmaktadır:
A) Ana Kamp Malzemeleri Ve Ortak Kullanılan Malzemeler
1- Çadır
2- Ocak Takımları
3- Yemek Pişirme Takımları
4- Mumluk + Mum
B) Kişisel Malzemeler
1- Yürüyüş ve Tırmanma Ayakkabıları
2- Sırt Çantaları
3- Uyku Tulumu
4- Mat Çeşitleri
5- Termos Takımları
6- Kafa Feneri
7- Batonlar
8- Giysiler
9- Kask
C) Yön Bulma Malzemeleri
1- Harita
2- Pusula
3- Altimetre
4- Barometre
5- Rüzgar Ölçer
6- GPS
D) Teknik Malzemeler
1- Sikkeler
2- Stoperler , Hexentricler, Tricamlar, Frıendler,
3- Stop Decenderler
4- Jumarlar
5- Sekizliler , Atc, reverso
6- Makaralar
7- Karabinalar (Kilitli karabinalar, Kilitsiz karabinalar)
8- Çekiç
9- Sky hooklar
10- Grigri
11- İp Merdivenler
12- Nut Key ‘ Ler
13- Emniyet kemerleri
DAĞCILIK KULÜPLERİ VE FEDERASYONU
Türkiye Dağcılık Federasyonu
Adres : Ulus İş Hanı Gençlik Spor Genel Müdürlüğü 4. Kat Ulus / Ankara
Tel. : 0312 311 91 20
Fax : 0312 310 15 78
Türkiye' deki Dağcılık Kulüpleri
1- BUDAK - Bursa Dağcılık ve Doğa Sporları İhtisas Kulübü
2- Trabzon Tenis Dağcılık Kayak İhtisas Kulübü
3- Trabzon Doğa Sporları Kulübü
4- TODOSK - Toroslar Doğa Sporları Kulübü
5- SMYRNA - Doğa Sporlar Kulübü
6- Özgür Dağcılık ve Doğa Sporları İhtisas Kulübü, İzmir
7- ORDOS - Ortadoğu Arama Kurtarma Dağcılık ve Doğa Sporları Derneği, Ankara
8- SKAD - Speleolojik ve Karstik Araştırmalar Derneği
9- KDRK - Kaçkar Dağcılık Rafting Kayak Spor İhtisas Kulübü Derneği
10- KDK - Kayseri Dağcılık Kulübü
11- Kaşif Doğa Sporları Kulübü
12- İstanbul Doğa Tutkunları
13- İDADİK - İzmir Dağcılık ve Doğa Sporları İhtisas Kulübü
14- AKUT - Arama Kurtarma Derneği
15- ADK - Ankara Dağcılık ve Kış Sporları İhtisas Kulübü Derneği
16- ADAK - Afet Durumu Arama Kurtarma İmece Derneği
17- Doruk Dağcılık, Rafting ve Oryantiring Kulübü
Türkiye' deki Üniversite Dağcılık Kulüpleri
1- DPUDAK - Dumlupınar Üniversitesi Dağcılık Kulübü
2- DAMAK - Doğu Akdeniz Üniversitesi Dağcılık Ve Mağaracılık Kulübü
3- DOST - Bilkent Üniversitesi Doğa Sporları Topluluğu
4- BÜDAK - Boğaziçi Üniversitesi Dağcılık Kulübü
5- GSUDAK - Galatasaray Üniversitesi Dağcılık Kulübü
6- KODAK - Afyon Kocatepe Üniversitesi Dağcılık ve Arama - Kurtarma Kulübü
7- Atılım Üniversitesi Doğa Sporları Kulübü
8- YTÜDAK - Yıldız Teknik Üniversitesi Dağcılık Kulübü
9- MUDADOSK - Marmara Üni. Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü
10- KTÜDAKS - Karadeniz Teknik Üniversitesi Dağcılık ve Kış Sporları Kolu
11- İUDAK - İstanbul Üniversitesi Dağcılık Kulübü
12- İDOSK - İstanbul Üniversitesi Doğa Sporları Kulübü
13- HÜDDOSK - Hacettepe Üniversitesi Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü
14- Hacettepe Üniversitesi
15- Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dağcılık Topluluğu
16- DOST - Bilkent Doğa Sporları Topluluğu, Ankara
17- İTÜDAK - İstanbul Teknik Üniversitesi Dağcılık Kulübü
18- DODAK - Ege Üniversitesi Doğa ve Dağcılık Kolu, İzmir
19- DKSK - ODTÜ Dağcılık ve Kış Sporları kulübü, Ankara
20- ÇÜDAK - Çukurova Üniversitesi Dağcılık Kolu
21- BİLGİDAK - İstanbul Bilgi Üniversitesi Dağcılık Kulübü
22- BAÜDAKS - Balıkesir Üniversitesi Dağcılık ve Kış Sporları Kolu
23- ANKÜNİDAK - Ankara Üniversitesi Dağcılık Birimi
24- ANADOSK - Anadolu Üniversitesi Doğa Sporları Kulübü
25- AkÜDAK - Akdeniz Üniversitesi Dağcılık Kulübü |
